از کالیگرافی و کاربردهای آن چه می‌دانید؟

آیا تاکنون واژه کالیگرافی را شنیده‌اید؟ کالیگرافی در اصل همان هنر خوشنویسی است که بسیار فراتر از یک دستخط زیبا یا آراستگی حروف است. در واقع کالی گرافی یا خوشنویسی، مجموعه‌ای از مهارت‌ها و تکنیک‌های هنری برای تثبیت موقعیت و نوشتن کلمات است به گونه‌ایی که در نهایت یک نوشتار یکپارچه، اصیل، خلاقانه و هماهنگ خلق شود. در حقیقت کالیگرافی، هنر شنیدن موسیقی نهفته در متن با چشم است.

کالیگرافی چیست؟

کالیگرافی شکلی از هنر است که ریتم و معنای کلمات و جملات را در قالب حروف زیبا به خواننده منتقل می‌کند. هنر کالی گرافی یک هنر زیبا و ظریف است که در هنگام شکل دادن به حروف، شامل شناخت عناصر مختلفی مانند نحوه حرکت دست و قلم و حتی میزان فشار دادن قلم توسط دست است.
کالیگرافی با دستخط کاملاً متفاوت است. به عبارت دیگر حتی نسخه‌های خطی قدیمی را نمی‌توان در کل جزء کالیگرافی به شمار آورد. زیرا کالی گرافی بسیار فراتر از زیبانویسی حروف است. معمولاً حروف و نوشته‌ها در کالیگرافی با عوامل مختلفی مزین می‌شوند. این عوامل ممکن است شامل رنگ‌های طلایی، طرح‌های تزئینی، تصاویر مینیاتوری و المان‌های تاریخی باشند. در واقع تمامی این عوامل به خدمت کالیگرافی درمی‌آیند تا در نهایت متن خلق شده در نهایت زیبایی، معانی و مفاهیم را به خواننده انتقال دهد.

تاریخچه کالیگرافی

لغت کالیگرافی (Calligraphy) دارای ریشه‌های یونانی است و در اصل به معنی زیبا نوشتن است. هر چند بسیاری از زبان‌ها مانند عربی، عبری و زبان‌های آسیایی در اصل براساس خطوط و تصاویر هستند، اما تصور می‌شود که ریشه‌های کالی گرافی در اصل از چین باستان می‌آید؛ یعنی جایی که حروف تصویری روی استخوان‌های حیوانات و لاک لاک‌پشت حکاکی می‌شدند. در نهایت این نوشته‌ها جای خود را به قلم‌مو و مرکب چینی و کتابت روی کاغذ دادند. کم‌‎کم هنرمندان دریافتند که نوع قلم‌مو، جوهر، میزان جذب آب توسط کاغذ، چگالی جوهر و غیره، همه و همه در نتیجه نهایی کار نقش دارند. 

کالیگرافی چینی در نهایت بر روی سبک نوشتاری در ژاپن، کره و بسیاری دیگر از مناطق جهان تاثیر گذاشت و به آنها کمک کرد سبک نوشتاری خاص خود را خلق کنند. 
امروزه کالیگرافی مانند تمام هنرهای دیگر، دستخوش تغییر و تحول شده است و سبک‌های مدرنی در آن به وجود آمده است. به گونه‌ایی که حتی قوانین سنتی کالی گرافی نیز به چالش کشیده شده است. همین امر زمینه را برای پرورش خلاقیت در هنرمندان کالیگرافیست به وجود آورده است. 

ابزارهای مورد نیاز در کالیگرافی
هنرمندان کالیگرافیست بسته به نوع کار و سبک هنری خود از قلم‌های مخصوصی که دارای نوک صاف، گرد یا تیز هستند، استفاده می‌کنند. برخی از انواع قلم‌های مورد استفاده در کالی گرافی عبارتند از:
    •    قلم پارویی: قلم پارویی یا قلم چوبی، سنتی‌ترین نوع قلم است که معمولاً برای درشت‌نویسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین دلیل تا زمانی که افراد نحوه کار با قلم پارویی را یاد نگیرند، نمی‌توانند یک هنرمند کالیگرافیست موفق شوند.
    •    قلم فلزی: قلم فلزی باعث افزایش سرعت دست هنرمند می‌شود. در عین حال بسیار بیشتر از انواع مختلف قلم دوام می‌آورد و می‌توان به راحتی از آن برای نوشتن بر روی سطوح مختلف استفاده کرد.
    •    قلم پلیمری: نوک قلم‌های پلیمری از جنس پلیمر است. قلم‌های پلیمری کوچک شبیه قلم‌های معمولی هستند، اما قلم‌های پلیمری بزرگ بیشتر شبیه قلم‌های پارویی هستند. کار کردن با قلم‌های پلیمری در هنگام خلق تابلوهای نقاشیخط، به دلیل سرعت مرکب‌رسانی بیشتر، راحت‌تر از انواع دیگر قلم است.
    •    فوتک: فوتک وسیله ساده‌ای است که برای رنگ‌آمیزی تابلو خطنقاشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در اینجا رنگ مورد استفاده همانند مرکب رقیق می‌‍شود و سپس بخش‌های مختلف تابلو نقاشیخط با آن رنگ می‌شود.
به علاوه در کالیگرافی بسته به سبک، از انواع مختلف مرکب‌های مختلف صنعتی و سنتی نیز استفاده می‌شود. 

کاربردهای مختلف کالیگرافی 

در دنیای امروز، کالیگرافی یک روش منحصر به فرد و خاص برای خلق تصاویر ماندگار و تاثیرگذاری بر دیگران است. یکی از بارزترین کاربردهای هنر کالیگرافی، استفاده از آن در خلق تابلوهای مختلف نقاشیخط است. اما دامنه کاربرد این هنر منحصر به فرد، تنها به این مورد محدود نمی‌شود و می‌توان از آن در زندگی روزمره نیز استفاده کرد. برخی از کاربردهای هنر کالی گرافی در زندگی روزمره عبارتند از:
استفاده از آن برای تاثیرگذاری بر دیگران
به ندرت می‌توان کسی را پیدا کرد که تحت تاثیر یک دست خط زیبا قرار نگیرد. امروزه با وجود دیجیتالی شدن، باز هم برخی موارد باید با دست نوشته شوند. به عنوان مثال به این فکر کنید که به یک مصاحبه استخدامی دعوت می‌شوید و از شما خواسته می‌شود برگه درخواست را پر کنید. کافی است به این فکر کنید که یک دستخط زیبا تا چه اندازه تاثیرگذار است و باعث متمایز شدن شما از رقبایتان می‌شود.

کالی گرافی روشی برای کسب درآمد

گالیگرافی هنری است که می‌توان به آن به عنوان یک منبع درآمد مناسب نگاه کرد. تدریس یکی از بهترین راه‌های کسب درآمد از کالی گرافی است. به علاوه کسب و کارهای مختلفی با این هنر گره خورده‌اند که آشنایی با این هنر و کسب مهارت در آن، زمینه را برای موفقیت شما در این کسب و کارها هموار می‌‎کند. 

استفاده از کالیگرافی برای خلق تمایز

کالیگرافی وسیله‌ایی مناسب برای متمایز شدن شما از دیگران است. به عنوان مثال اگر شما مالک یک کسب و کار کوچک هستید، می‌توانید با استفاده از این هنر، فضای محل کار خود را تغییر دهید. به عنوان مثال فرض کنیم شما دارای یک کافه کوچک هستید. تنها تصور کنید که نوع و قیمت خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های خود را با خط خوش و با استفاده از هنر کالیگرافی بر روی یک تخته در معرض دید مشتریانتان قرار داده‌‌اید. همین اقدام به ظاهر ساده، شما را تا حد زیادی از همکارانتان متمایز می‌کند. 
به علاوه آراستن هر محیطی با تابلوهای خطنقاشی یا کالیگرافی، بسیار بیشتر از چیزی که تصور می‌شود فضا را لطیف و هنری می‌کند. اینجاست که کالیگرافی تمایز خود را به رخ می‌کشد. 

سخن آخر
هنر گالیگرافی، هنری بسیار قدیمی و ریشه‌دار است. شواهد نشان می‌دهند که این هنر زمینه‌ساز خلق بسیاری از سبک‌های نوشتاری در سراسر جهان بوده است. 

در این مطلب از وب‌سایت هنرمند معروف گرافیست، کالیگرافیست و نقاش حمید نصیرزاده سعی کردیم شما را تا حدی با دنیای هنر کالیگرافی آشنا کنیم. اما حرف زیاد و فرصت کوتاه است. زیرا این دنیای وسیع و منحصر به فرد را نمی‌توان تنها با چند کلمه معرفی کرد. تنها تجربه این دنیای بی‌نظیر و تماشای تابلوهای رنگارنگ کالیگرافی می‌تواند تا حدی دین مطلب را ادا کند. از این رو شما را به تماشای گالری استاد نصیرزاده دعوت می‌‎کنیم.

منابع:

twinkl loveleighloops golestanehcalligraphy thepostmansknock

محل برگزاری: دفتر طراحی گرافیک نصیرزاده